Στρατός
Στρατιωτικές υποχρεώσεις
Στην ηλικία των δεκαοκτώ χρόνων οι φίλοι μου κι εγώ θα υπηρετήσουμε για δυο χρόνια στο στρατό. Θα μάθουμε την πολεμική τέχνη και σε περίπτωση πολέμου θα υπερασπιστούμε την πατρίδα μας. Οι πιο πλούσιοι από τους Αθηναίους πολίτες κατατάσσονται στους οπλίτες, αυτούς δηλαδή που φέρουν το όπλον, την ασπίδα και στους ιππείς που συντηρούν άλογα.
Πριν την αναχώρηση για τη μάχη, όπως μου έχει διηγηθεί ο πατέρας μου, συνηθίζεται η οικογένεια να αποχαιρετά τον πολεμιστή με μια τελετή, στην οποία η μητέρα συνήθως κάνει σπονδή και ο πατέρας παραδίδει τα όπλα.
Αποχαιρετισμός πολεμιστή
Στο συγκεκριμένο αγγείο απεικονίζεται ο αποχαιρετισμός του πολεμιστή από τον πατέρα του και τη μητέρα του ή τη σύζυγό του. Στη μέση στέκεται όρθιος ο νεαρός στρατιώτης. Στη μία πλευρά ο πατέρας του τού παραδίδει το δόρυ και την ασπίδα, ενώ η γυναικεία μορφή, που απεικονίζεται στην άλλη πλευρά, κρατάει στο χέρι της δύο αγγεία, μία φιάλη και μία οινοχόη, για να κάνει σπονδή, μια προσφορά και ευχή στους θεούς για να εξασφαλίσει προστασία και ο πολεμιστής να επιστρέψει στο σπίτι του σώος.
Η σκηνή του αποχαιρετισμού του πολεμιστή, πριν την αναχώρηση για τη μάχη, ήταν ένα αγαπητό θέμα στην Αθήνα τον 5ο αιώνα π.Χ.
Αττική ερυθρόμορφη πελίκη με σκηνή αποχαιρετισμού πολεμιστή, 440 π.Χ.
Αμυντικός εξοπλισμός
Οι αρχαίοι Έλληνες για να προστατεύουν το κεφάλι τους από τα θανατηφόρα χτυπήματα στις μάχες φορούσαν περικεφαλαίες, κράνη δηλαδή που ήταν φτιαγμένα από χαλκό. Σε ορισμένα από αυτά διακρίνονται μικρές τρύπες για να δένουν την εσωτερική δερμάτινη επένδυση, που ήταν απαραίτητη για να μην πονάει το κεφάλι του πολεμιστή από το βάρος. Υπήρχαν διαφορετικά είδη που εξελίσσονταν με το πέρασμα του χρόνου όμως το κορινθιακό κράνος ήταν πιο χαρακτηριστικός τύπος αρχαίου ελληνικού κράνους και χρησιμοποιήθηκε από τα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ. έως και τα τέλη της Κλασικής εποχής. Τα κράνη που σώζονται έως τις μέρες μας προέρχονται κυρίως από τάφους, όπου τοποθετούνταν ως κτερίσματα, ταφικά δώρα δηλαδή. Κράνη έχουν βρεθεί και σε ιερά ως προσφορές στους θεούς από τους ίδιους τους πολεμιστές, μετά από κάποια μάχη όπου είχαν νικήσει.
Χάλκινο κράνος, διακρίνονται οι τρύπες για τη δερμάτινη εσωτερική επένδυση, 7ος – 6ος αιώνας π.Χ.
Επιθετικά όπλα
Η σφενδόνη, ή, όπως συνηθίζουμε να την ονομάζουμε σήμερα, σφεντόνα, ήταν ένα όπλο που χρησιμοποιούσαν και στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν ένα δερμάτινο, συνήθως, λουρί με μια φαρδύτερη κοιλότητα στη μέση. Στην κοιλότητα αυτή έβαζαν το βήμα και στη συνέχεια, αφού έπιαναν τις δύο άκρες του λουριού, το στριφογύριζαν δυο-τρεις φορές και αφήνοντας τη μια άκρη το βλήμα έφευγε, «εκσφενδονιζόταν» δηλαδή με μεγαλύτερη ταχύτητα. Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν τις σφεντόνες στο κυνήγι αλλά και στον πόλεμο.
Το συγκεκριμένο βλήμα είναι μολύβδινο και έχει χαραγμένη επιγραφή, ένα όνομα ΦΙΛΕΤΑΙΡ, ίσως το όνομα του πολεμιστή Φιλέταιρος.
Μολύβδινο βλήμα σφεντόνας, 7ος αιώνας π.Χ.
ΓΛΩΣΣΑΡΙ:
- Σπονδή: Θυσία, προσφορά
- Θώρακας: Αμυντικό όπλο που φορούσαν οι στρατιώτες για την προφύλαξη του κορμού
- Δόρυ: Πολεμικό όπλο των αρχαίων, μακρύ ξύλινο κοντάρι με μεταλλική αιχμή.
ΞΕΡΕΙΣ ΟΤΙ:
Πολίτες θεωρούνταν μόνο όσοι είχαν ολοκληρώσει τη θητεία τους.
