Πηνελόπη
Από το Chiusi (Σιένα). Γύρω στο 440 π.Χ. Chiusi, Εθνικό Ετρουσκικό Μουσείο 62705.
© Museo Nazionale Etrusco di Chiusi (Direzione regionale musei della Toscana).
Φωτογραφίες: Adriano Guastaldi
Πήλινος ερυθρόμορφος σκύφος Κλασικής Περιόδου στον οποίο εικονίζεται η Πηνελόπη να κάθεται μπροστά από τον αργαλειό της.
Στην ζωγραφική παράσταση εικονίζεται η Πηνελόπη, καθιστή σε σκαμνί δίπλα στον κάθετο αργαλειό που υφαίνει τον περίφημο ιστό της. Μπροστά της στέκεται ο γιος της Τηλέμαχος.
Η στάση της Πηνελόπης δείχνει μελαγχολία και εσωστρέφεια που κατά μια ερμηνεία έχουν προκληθεί από τα ελάχιστα νέα για τον Οδυσσέα που της προσκομίζει ο γιος της Τηλέμαχος, μετά από το ταξίδι προς αναζήτησή του.
Η υπομονή, η πίστη και η σεμνότητα που αποπνέει η στάση της, σε συνδυασμό με την ευφυία, την ευρηματικότητα και την δεξιοτεχνία, έχουν σκοπό να ενισχύσουν τα χαρίσματα που της έδωσαν οι θεοί. Ομορφιά και χάρη που και το πέρασμα του χρόνου (αναχώρηση, πόλεμος και αναμονή για τον Οδυσσέα) έχει φθείρει. Έτσι, αναδεικνύεται η Πηνελόπη να υπερέχει απ’ όλες τις γυναίκες στην όψη, στο ανάστημα και στο μυαλό.
ΨΑΞΕ & ΜΑΘΕ
• Μάθετε για τις αρετές της Πηνελόπης: την αφοσίωση, την υπομονή, την αγνότητα, αλλά και την ευφυία, την επινοητικότητα και τη δεξιοτεχνία της.
• Πώς από την παράσταση του αγγείου μπορούμε να διακρίνουμε κάποιες από τις τεχνικές δεξιότητες της Πηνελόπης;
• Ποιό τέχνασμα της Πηνελόπης αναδεικνύει την ευφυΐα της;
ΞΕΡΕΙΣ ΟΤΙ
• Στα Ομηρικά έπη, ο Οδυσσέας και η Πηνελόπη ήταν ανδρόγυνο, και κοινό χαρακτηριστικό τους ήταν η ευφυία. Η Πηνελόπη έγινε γνωστή για το τέχνασμα με την ύφανση και το ξήλωμα του ιστού της για να καθυστερήσει τους μνηστήρες, ενώ ο Οδυσσέας επινόησε τον Δούρειο Ίππο ως τέχνασμα για να κατακτήσουν οι Αχαιοί την Τροία.
ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
• Ποιες αρετές είναι οι πιο σημαντικές για εσένα σε έναν άνθρωπο;
• Η Πηνελόπη ξεχώριζε για την εσωτερική και την εξωτερική ομορφιά της. Συζητήστε τι μπορεί να σημαίνει εσωτερικό και εξωτερικό κάλλος.
• Η Πηνελόπη και οι αρετές που την χαρακτηρίζουν, αποτελούν πρότυπο για τις γυναίκες της εποχής της. Συζητήστε αν σήμερα τα πρότυπα αυτά έχουν αλλάξει. Αν ναι, ως προς τι;
