Οι Νέοι
Αριστερά: Από τη Νέα Καλλικράτεια Χαλκιδικής. 440 π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης ΜΘ 6876.
© ΥΠΠΟΑ/Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης/ΟΔΑΠ. Φωτογραφία: Ορέστης Κουράκης
Δεξιά: Από το αρχαϊκό νεκροταφείο του Ακραιφνίου. 510 π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών ΜΘ 28200.
© ΥΠΠΟΑ/Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας/ΟΔΑΠ. Φωτογραφία: Σωκράτης Μαυρομμάτης
Αριστερά: Ταφική στήλη από μάρμαρο με ανάγλυφη παράσταση κοριτσιού Κλασικών Χρόνων.
Δεξιά: Μαρμάρινη επιτύμβια στήλη με παράσταση νέου Αρχαϊκών Χρόνων.
Στις δύο αυτές μαρμάρινες στήλες παρουσιάζονται οι ολόσωμες φιγούρες δύο νέων. Στα αριστερά εικονίζεται η μορφή ενός κοριτσιού να κρατά ένα περιστέρι από τα φτερά, και στα δεξιά ένα νεαρό αγόρι να κρατά με το ένα χέρι έναν πετεινό και με το άλλο να μυρίζει ένα άνθος. Όλα σύμβολα νεότητας και γονιμότητας.
Παρά τις πολλές ομοιότητές τους, εύκολα διακρίνουμε και έντονες διαφορές στην αναπαράσταση των σωμάτων, που αποτυπώνουν και τους κανόνες της κοινωνίας των αρχαίων.
Έτσι, ο νέος απεικονίζεται γυμνός με το αθλητικό του σώμα να στέκεται ίσιο και το κεφάλι του όρθιο χωρίς να έχει χαθεί εντελώς το περίφημο μειδίαμα από τα χείλη του, ενώ η κοπέλα εμφανίζεται ντυμένη σε στάση που υποδηλώνει συστολή και σεμνότητα, με σκυφτό το κεφάλι και θλιμμένη έκφραση. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να έχουμε μια ιδέα για τα πρότυπα συμπεριφοράς, καθώς και για τους ρόλους που τους προόριζαν να έχουν για την κοινωνία.
ΨΑΞΕ & ΜΑΘΕ
• Στα Αρχαϊκά Χρόνια, τα πιο εμβληματικά ολόσωμα γλυπτά ήταν οι Κούροι και οι Κόρες. Η αναπαράσταση του σώματος του νεαρού αγοριού θυμίζει έντονα την μορφή ενός Κούρου.
→ Δες εικόνες Κούρων και ψάξε να βρεις τις ομοιότητες με το επιτύμβιο ανάγλυφο. Μπορείς να αναφέρεις και τις διαφορές;
ΣΚΕΨΟΥ
• Τι μπορεί να συμβολίζει το λουλούδι που κρατάει ο νέος στο χέρι του;
• Τι μπορεί να συμβολίζουν τα πτηνά που κρατάνε οι δύο νέοι στα χέρια τους;
ΞΕΡΕΙΣ ΟΤΙ
• H όρθια στάση διαχωρίζει τον άνθρωπο σε σχέση με όλα τα άλλα έμβια όντα;
• Η λέξη ώρα, ώριμο και ωραίο έχουν την ίδια ρίζα; Τι μπορεί να σημαίνει αυτό;
ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
• Υπάρχουν σήμερα διαφορές στην αναπαράσταση και στην εμφάνιση των δύο φύλων στο δημόσιο χώρο; Αν ναι, ποιες είναι αυτές;
• Υπάρχουν σύγχρονες αποτυπώσεις επιτύμβιων μνημείων στην καθημερινότητα. Για παράδειγμα, τα εκκλησάκια στην άκρη του δρόμου, τοιχογραφίες ανθρώπων (όπως αυτή του Diego Maradona στη Νάπολη).
→ Μπορείτε να σκεφτείτε άλλα σύγχρονα μνημεία και να συζητήσετε για αυτά;
