Κυκλάδες 5000 χρόνια πριν
Οι Κυκλάδες είναι ένα σύμπλεγμα πολλών νησιών στο κεντρικό και νότιο τμήμα του Αιγαίου Πελάγους. H ονομασία είναι αρχαία και παραδίδεται από τους ιστορικούς Ηρόδοτο και Θουκυδίδη, τον γεωγράφο Στράβωνα και πολλές άλλες πηγές.
Ένας πανάρχαιος νησιωτικός πολιτισμός…
Ο Κυκλαδικός Πολιτισμός γεννήθηκε στις Κυκλάδες, στα μικρά αυτά νησιά στο Αιγαίο, πριν από 5000 χρόνια περίπου, στην Εποχή του Χαλκού. Την εποχή αυτή, ο άνθρωπος ανακαλύπτει τα μέταλλα και αρχίζει να τα χρησιμοποιεί για να κατασκευάσει διάφορα αντικείμενα. Το μέταλλο που χρησιμοποιείται κυρίως είναι ο χαλκός, που έδωσε και το όνομα στην εποχή.
Πού ζούσαν;
Οι Κυκλαδίτες κατοικούσαν σε μικρές πόλεις αρχικά, κοντά στη θάλασσα. Καλλιεργούσαν τα χωράφια τους, είχαν ζώα και ψάρευαν. Γρήγορα έγιναν καλοί ναυτικοί και με τα καράβια τους ταξίδευαν σε άλλα μέρη και αντάλλασσαν τα προϊόντα τους.
Τα σπίτια τους ήταν μικρά, με τοίχους από πέτρες και λάσπη και στέγες από ξύλινα δοκάρια, καλάμια και πηλό. Από τον Κυκλαδικό Πολιτισμό δεν σώθηκαν καθόλου γραπτά κείμενα. Για τον τρόπο που ζούσαν και για την τέχνη τους, μαθαίνουμε από τα αγγεία, τα όπλα, τα εργαλεία και τα ειδώλια που βρίσκουν οι αρχαιολόγοι στις ανασκαφές.
Εποχή του Χαλκού
Ο Κυκλαδικός Πολιτισμός αναπτύχθηκε κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού από το 3200 π.Χ. και το τέλος του τοποθετείται γύρω στο 2000 π.Χ., εποχή κατά την οποία οι Μινωίτες της Κρήτης διεκδικούν από τους Κυκλαδίτες την κυριαρχία στο χώρο του Αιγαίου.
Η Μινωική και αργότερα η Μυκηναϊκή Τέχνη επικρατούν σταδιακά σε όλες τις εκφράσεις του πολιτισμού στις Κυκλάδες έως το τέλος της Εποχής του Χαλκού, γύρω στο 1100 π.Χ.
Περίοδοι Κυκλαδικού Πολιτισμού
Ο Κυκλαδικός Πολιτισμός αναφέρεται και ως Πρωτοκυκλαδικός Πολιτισμός. Διαιρείται σε τρεις περιόδους (Πρωτοκυκλαδική Ι,ΙΙ,ΙΙΙ) και έγινε γνωστός κυρίως από τα μικρά μαρμάρινα αγάλματα, τα ειδώλια, που βρέθηκαν σε αφθονία σε τάφους και οικισμούς.
- • Πρωτοκυκλαδική Ι : 3200 – 2800 π.Χ.
- • Πρωτοκυκλαδική ΙΙ : 2800 – 2300 π.Χ.
- • Πρωτοκυκλαδική ΙΙΙ : 2300 – 2000 π.Χ.
ΨΑΧΝΩ ΚΑΙ ΜΑΘΑΙΝΩ
- ➜ Οι Κυκλάδες, γύρω από ποιο νησί σχηματίζουν κύκλο;
- ➜ Πόσα νησιά ανήκουν στο σύμπλεγμα των Κυκλάδων;
- ➜ Ξέρεις ποιο είναι το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων σε έκταση;
ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Το τέλος του Κυκλαδικού Πολιτισμού και της Κυκλαδικής Τέχνης τοποθετείται γύρω στο 2000 π.Χ.
- ➜ Συζητήστε ποιος πολιτισμός διεκδικεί από τους αρχαίους Κυκλαδίτες την κυριαρχία στο χώρο του Αιγαίου;
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΤΑΞΗ
Οι μαθητές, ιδιαίτερα του δημοτικού, δεν έχουν πάντοτε σαφή ιδέα ποιες ακριβώς είναι οι Κυκλάδες. Ο δάσκαλος θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα απλό παιχνίδι γεωγραφίας:
- 1. Να φωτοτυπηθεί και να δοθεί στα παιδιά ένας χάρτης, στον οποίο να ξεχωρίζουν οι Κυκλάδες με σημειωμένες την ονομασία κάθε νησιού.
- 2. Να γίνει μεγέθυνση των Κυκλάδων και να ζητηθεί από τα παιδιά να κόψουν κάθε νησί χωριστά.
- 3. Στη συνέχεια η τάξη μπορεί να χωριστεί σε δύο ομάδες και να τους ζητηθεί, έχοντας μπροστά τους το χάρτη, να τοποθετήσουν τις Κυκλάδες στη σωστή σειρά.
